Tijdens zonsverduisteringen kijken miljoenen mensen naar boven om niets van het spektakel te missen. Satellieten houden daarentegen onverstoorbaar het aardoppervlak in beeld en vangen zo soms een glimp op van de schaduw van de maan.
1. Totale
zonsverduistering boven de Atlantische Oceaan, 26 februari 1998. Copyright © 1998 EUMETSAT. |
2.
Totale zonsverduistering boven het zuidelijk deel van de Indische Oceaan,
4 december 2002. Copyright © 2002 EUMETSAT. |
Zonsverduistering van 11 augustus 1999 boven Europa (boven) en van 21 juni 2001 boven de zuidelijke Atlantische Oceaan en Afrika (rechts, boven VIS, onder IR). Copyright © 1999, 2001 EUMETSAT. |
|
Bij een zonsverduistering bevindt de maan zich tussen de zon en de aarde. Daardoor valt er geen of minder zonlicht op die delen van het aardoppervlak waarvandaan het verschijnsel kan worden waargenomen. Het gebeuren is voor een specifieke locatie uiterst zeldzaam, maar desondanks zijn er in een jaar minstens twee en in gunstige gevallen zelfs vijf zonsverduisteringen ergens op aarde.
|
Totale zonsverduistering boven de Atlantische Oceaan, 26 februari 1998. Copyright © 1998 NASA/GOES. |
4. Gedeeltelijke zonsverduistering boven Nood-Amerika, 25 december 2000. Bron: SeaWiFS Project, NASA/Goddard Space Flight Center en ORBIMAGE. |
METEOSAT SeaWiFS |
3 Zonsverduistering van 11
augustus 1999 boven Europa. Bron: SeaWiFS Project, NASA/Goddard Space Flight
Center en ORBIMAGE.
MODIS Het tintverschil is nog duidelijker terug te vinden op figuur 5. Dit beeld is samengesteld uit gegevens van twee opeenvolgende omlopen van de Amerikaanse satelliet Terra. Voor de zonsverduistering begint, zijn de tinten die de Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer (MODIS) laat zien als gebruikelijk (rechter strook). De tinten op het tijdens de zonsverduistering afgetaste linkerdeel van het samengestelde beeld zijn aanzienlijk donkerder. De Terra leverde ook het beeld van de totale zonsverduistering van 23 november 2003 boven Antarctica (figuur 6). Door de lage zonnestand is de schaduw van de maan een langgerekte ellips geworden. De vorm is te vergelijken met de lichtvlek die een zaklamp op de muur werp als het licht scheef op de muur invalt. De ondergrond van sneeuw en ijs is gelijkmatig; daardoor is het onderscheid tussen de slagschaduw en de bijschaduw erg markant. De meest recente beelden bij dit artikel zijn eveneens afkomstig van de Terra. Ze hebben betrekking op de ringvormige zonsverduistering van 3 oktober 2005 en tonen het moment dat de schaduwzone de grens tussen Niger en Tsjaad passeert (figuur 7). De roze-rood-bruine tinten van de woestijn bij normale belichting (vergelijk figuur 8) zijn nu omgeslagen in een diep oranje. Het wachten is nu op de satellietbeelden van de zonsverduistering van 29 maart. |
|
|
|
|
METEOSAT-beeld van de zonsverduistering van 1 augustus 2008. |
|