Langdurige perioden met zonnig en rustig weer hangen vaak samen met krachtige, standvastige hogedrukgebieden boven het Europese vasteland. Zo'n mooi-weerperiode trad bijvoorbeeld op in maart 2003; de getoonde afbeeldingen hebben betrekking op die periode.De luchtdrukverschillen zijn in de buurt van hogedrukcentra gewoonlijk klein; daardoor staat er weinig wind en krijgt het weer zijn rustige karakter. Het ontbreken van bewolking is een gevolg van het optreden van dalende luchtbewegingen in het gebied waar de hogedrukzone haar invloed doet gelden. Dalende lucht warmt op en droogt daardoor uit, zodat eventueel aanwezige bewolking op den duur verdwijnt.Schaduwzijde van het zonnige weer is een toenemende kans op luchtverontreiniging; deze treedt op in de onderste honderden meters van de atmosfeer, de zogeheten atmosferische grenslaag. De dalende bewegingen in het hogedrukgebied warmen uitsluitend de lucht boven de grenslaag op; in een grenslaag kan zich vooral 's winters of boven de oceanen dan ook wél bewolking of mist handhaven. Net boven de grenslaag is het een paar graden warmer dan erin; men spreekt in zo'n geval van een inversie aan de bovenkant van de grenslaag. Een inversie gaat stijgende luchtbewegingen tegen en verhindert daarmee tevens de uitwisseling tussen de lucht in de grenslaag en die erboven; ze vormt al het ware een deksel op de grenslaag. Verontreinigingen die zich in de grenslaag bevinden, kunnen daaruit niet naar boven toe ontsnappen, zodat de concentraties ongewenste stoffen hoog blijven. De zwakke wind kan de verontreinigingen niet snel afvoeren, waardoor verdere ophoping van verontreinigingen plaatsvindt. Dit proces gaat door tot de weersomstandigheden veranderen.
Het optreden van luchtverontreiniging baart de diverse overheden in Europa zorg. Nationale instituten, zoals in Nederland het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne (RIVM) in Bilthoven, houden de situatie dan ook voortdurend in de gaten. Daarnaast zijn er ook universiteiten op dit terrein actief door onderzoek te doen, meetwaarden te publiceren of verwachtingen uit te geven voor luchtverontreiniging. Een voorbeeld geeft het afgedrukte kaartje, dat afkomstig is van de Universiteit van Keulen.
De meeste luchtverontreiniging is afkomstig van menselijke bedrijvigheid in de grenslaag. Vooral de grote steden, met hun concentraties aan industrie en hun verstikkende verkeersstromen, vormen een bron van verontreinigingen. Vaak gaat het omstoffen die gezondheidsrisico's met zich meebrengen. Veelal zijn het gassen die stank verspreiden, irritaties teweeg brengen aan huid en slijmvliezen of zelfs kankerverwekkend zijn. Zo regende het tijdens de genoemde overwegend zonnige mooi-weerperiode in het Rijnmondgebied stankklachten en moesten bedrijven de uitstoot van stank terugbrengen of stoppen. Naast gassen worden ook stof- en roetdeeltjes de dampkring ingebracht. Vooral dieselmotoren staan in dit opzicht in een kwade reuk.
Onder het mooi-weerscenario kunnen verontreinigingen geruime tijd gevangen blijven in de grenslaag. Daarbinnen verplaatsen ze zich wel, vaak over grote afstanden, zodat ook het niet-stedelijk gebied met luchtverontreiniging te kampen krijgt.
De gasvormige verontreinigingen zijn meestal kleurloos en met het blote oog niet te zien; ze zijn evenmin waarneembaar op satellietbeelden. Voor de stof- en roetdeeltjes ligt dit anders. Ook al zijn ze heel klein en beperkt men zich bij de metingen tot deeltjes kleiner dan een honderdste millimeter, ze zijn toch zichtbaar doordat ze heiigheid veroorzaken en het zicht doen afnemen. Vanuit een satelliet is de met deeltjes vervuilde lucht eveneens waarneembaar, zeker met de resolutie van 250 m waarover we in sommige gevallen kunnen beschikken. Het beeld van de Amerikaanse satelliet Aqua toont duidelijk de gebieden met verontreinigde lucht boven Groot-Brittannië, Ierland en het aansluitende zeegebied. Door de grauwsluier heen blijft het landoppervlak overigens redelijk goed zichtbaar. De rode punten in het oosten van Ierland bij Dublin, in het westen bij Galaway en in Wales, ongeveer 60 km ten zuidwesten van Liverpool, markeren vuren, waarvan de rook zich bij de reeds aanwezige luchtverontreinigingen voegt. De verontreinigde lucht wordt als het ware de wervel van de depressie ingezogen die we voor de westpunt van Bretagne zien liggen.
Het luchtverontreinigingkaartje van de Universiteit van Keulen geldt voor 23 maart 2003, de dag waarop ook het satellietbeeld betrekking heeft. Het kaartje toont de concentraties deeltjes nabij het aardoppervlak kleiner dan een honderdste millimeter. De op het kaartje getoonde hoge concentraties boven de Britse Eilanden sporen redelijk met wat het satellietbeeld laat zien. Ook het Rijnmondgebied is op het kaartje duidelijk terug te vinden als vervuild gebied.