Kees Floor, Zenit, februari 2004.

IJsland, 28 januari 2002

7 februari 2007 2 februari 2009.

In de dampkring bevindt zich een grote hoeveelheid stofdeeltjes. Belangrijkste bron van dergelijke deeltjes zijn woestijnen en andere droge gebieden, die gezamenlijk een derde deel van het landoppervlak beslaan. Het gebied van de Sahara en de Sahel is van al die streken de grootste stofbron; andere bronnen zijn bijvoorbeeld Midden-Azië, het Arabisch Schiereiland, Australië en het zuidwesten van de Verenigde Staten. Maar er zijn ook kleinere spelers actief, zoals bijgaand satellietbeeld laat zien.
De opname links boven werd gemaakt op 28 januari 2002. IJsland was op dat moment grotendeels bedekt met sneeuw. Boven Groenland lag een hogedrukgebied met een uitloper over IJsland. De bewolking die met een noordelijke stroming wordt aangeveerd over relatief warm zeewater, reikt tot de noordkust; daardoor zijn IJsland zelf en een deel van de Atlantische Oceaan onder de zuidkust vanuit de ruimte vrijwel geheel zichtbaar. In feite is er sprake van een soort eilandeffect-in-het-groot; dergelijke opklaringsgebieden treft men namelijk ook geregeld aan achter bijvoorbeeld de Canarische Eilanden. Door de kleuren en door de hoge resolutie van het satellietbeeld is verder te zien dat de noordenwinden een stofstorm genereren, die stof oppikt en meevoert tot over de oceaan. Het stof is bruin van tint en lijkt voornamelijk afkomstig uit het gebied vol gruis aan de onderzijde van de Vatnajökull, de grootste gletsjer van IJsland. De groene tinten langs de oostkust worden veroorzaakt door sediment en door phytoplankton.
Deze opnamen van een winters IJsland werd gemaakt vanaf 705 km hoogte door de MODIS (moderate resolution imaging spectroradiometer) op de Amerikaanse satelliet Terra. De Terra werd gelanceerd op 18 december 1999 en is een van de satellieten van het Earth Observing System (EOS) van de ruimtevaartorganisatie NASA. De andere satelliet uit dit programma, de Aqua, levert beelden van vergelijkbare kwaliteit.

Literatuur:
Floor, C., 1983, Stromingspatronen achter bergachtige eilanden, Zenit 10 (2), 62-65.
Floor, K., 2003, Satellietbeelden met stofstormen, Zenit mei 2003.
Floor, K., 2003, Satellietbeelden tonen eilandeffecten dankzij bewolking en zand, Zenit september 2003

Meer beelden

IJsland, 9 december 2011.