Kees Floor, Zenit juli/augustus 2007
Officieel begint het orkaanseizoen op de Atlantische Oceaan ten noorden van de evenaar en in het Caribisch gebied elk jaar op 1 juni. Dit jaar werd de eerste naam van de hurricanelijst, Andrea, echter al uitgegeven op 9 mei. Daarmee ging het seizoen 2007 vroeg van start.
 |  |
| 1. De later tot de subtropische storm Andrea uitgegroeide depressie voor de kust van Florida en Georgia, Verenigde Staten, 8 mei 2007, 16 UTC. Instrument: MODIS. Satelliet: Terra. Bron: NASA/GSFC Modis Rapid Response Team. |
|
Figuur 1 toont Andrea voor de kust van Florida en Georgia op 8 mei, een dag voor de depressie van het National Hurricane Centre in de Verenigde Staten een naam kreeg. Duidelijk is te zien dat er bewolking rondcirkelt om de kern van een lagedrukgebied. Het voor tropische cyclonen zo karakteristieke oog en de naar buiten toe wegdraaiende sluierbewolking zijn in het satellietbeeld, - gebaseerd op meetgegevens van de Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer (MODIS) op de Amerikaanse satelliet Terra, - echter minder duidelijk. Dat komt doordat Andrea geen 'echte' tropische cycloon of, zoals de Amerikanen zeggen, hurricane is, maar een subtropische storm (zie Zenit, maart 2007). Zo'n storm houdt het midden tussen een frontale depressie, zoals die op onze breedten maar al te vaak voorkomt, en een tropische cycloon. Subtropische stormen ontlenen hun energie deels aan temperatuurverschillen in de dampkring, zoals de 'gewone' depressies, deels aan de energie die vrijkomt bij de ontwikkeling van onweersbuien boven warm oceaanwater, de drijvende kracht achter tropische cyclonen. Gemiddeld ontstaat er elk jaar wel een subtropische depressie in het gebied dat het National Hurricane Centre bewaakt. Soms vormen subtropische depressies zich om tot een tropische cycloon, maar bij Andrea was daarvan geen sprake. Tropische cyclonen hebben namelijk een groot gebied met hoge zeewatertemperaturen nodig om zich te kunnen ontwikkelen. Het gebied met warm water voor de kust van Florida was zo vroeg in het jaar nog veel te klein om een doorgroei tot orkaan mogelijk te maken.
Namenlijst
Subtropische stormen doen pas vijf jaar mee
bij de naamgevingsprocedures van tropische stormen en orkanen, wat de vroege uitgifte
van een naam uit de namenlijst (zie tabel) dit jaar mogelijk heeft gemaakt. Amerikaanse
orkaandeskundigen waren overigens ook verder niet erg opgewonden van het al in
mei verschijnen van een subtropische storm en van de vroege opening van het seizoen.
'Het tijdvak van 1 juni tot 1 december is een verzinsel van mensen; de natuur
hoeft zich daaraan niet te houden', zei een medewerker van het National Hurricane
Centre tegen de Washington Post. Waarnemingen uit het verleden ondersteunen
die uitspraak. Sinds het begin van de registraties in 1851 zijn er in de maand
mei, dus voor het begin van het officiële seizoen, achttien tropische stormen
en vier orkanen waargenomen. In december, - 'na sluitingstijd', - waren dat er
in dezelfde periode zes en in januari twee.
| Tabel: Namen van orkanen in 2007 |  | ||
Andrea | Lorenzo Melissa Noel Olga Pablo Rebekah Sebastien Tanya Van Wendy | ||
| |||
Natuurbranden
Het
actief worden van Andrea kwam natuurbeheerders en brandweerlieden in Florida en
Georgia erg ongelegen. Deze staten werden op dat moment namelijk geteisterd door
een extreme droogte (zie figuur hierboven).. Daardoor waren er talrijke natuurbranden
uitgebroken, die zich door de met de subtropische storm samenhangende noordoostenwinden
gemakkelijk konden handhaven en uitbreiden. De natuurbranden werden door de MODIS
gedetecteerd (vgl. Zenit,
december 2006) en vervolgens gemarkeerd met rode vlekken in de satellietbeelden.
Ook de rookpluimen van de branden in de buurt van de grens tussen de beide Amerikaanse
staten zijn goed zichtbaar. Verder zijn er branden op Andros (Bahama's).
Op
10 mei, twee dagen later, is Andrea maar nauwelijks van plaats veranderd, zoals
het beeld van Terra's zustersatelliet Aqua laat zien (figuur 2); de kern van de
subtropische depressie is slechts een klein beetje opgeschoven naar het noorden.
De noordoostenwinden stonden onafgebroken door in het door bosbranden getroffen
gebieden in Florida en Georgia. De branden zijn dan ook nog niet geblust en er
bevindt zich nog steeds een grote rookpluim tussen of boven de stapelwolken. Doordat
Andrea boven zee bleef liggen, hadden de brandbestrijders wel de hinder de wind,
maar niet de hulp van de regen.
De vuren op Andros zijn gedoofd, maar op Grand
Bahama zijn nieuwe natuurbranden ontstaan.
Stapelwolken en koraal
Ten
oosten van de branden, richting Atlantische Oceaan, is het patroon van stapelwolken
te herkennen dat ook boven Nederland en België in het voorjaar vaak te zien
is (vgl. Zenit,
april 2007 en Het Weer Magazine,
april 2007). De kuststrook is er onbewolkt, dan komen er - min of meer evenwijdig
aan de wind, de wolkenstraten en vervolgens de wolkenplukken. Opvallend op de
beelden zijn verder de prachtige tinten van de ondiepe oceaan en de koraalriffen
bij de Bahama's en de Florida Keys. Vooral op het satellietbeeld van 10 mei (figuur
2) komen ze goed uit door het sterke contrast met de diepblauwe kleur van de oceaan
(zie ook Zenit,
oktober 2004). Het contrast is minder groot op het satellietbeeld van 8 mei,
doordat ten noorden van de Bahama's zonneglinstering (vgl. Zenit,
maart 2004) een grauwsluier trekt over de diepblauwe oceaan. Reflecties van
zonlicht zijn er ook op figuur 2, maar dan linksonder in het beeld.