Kees Floor, Het Weer Magazine augustus 2011.
De Nijl vormt de levensader van Egypte. In de vruchtbare Nijldelta is overal voldoende water. Meer stroomopwaarts wordt het water dat de rivier aanvoert, aan weerszijden over een breed gebied gebruikt voor de landbouw. Waar de Nijl te ver weg is, ontbreekt het groen; daar bevindt zich de woestijn.
![]() |
|
Figuur 1: De Nijldelta en het gebied rond de Nijl steken op dit satellietbeeld in natuurlijke kleuren door de vele vegetatie markant groen af tegen het geel, beige of bruin van de omliggende woestijnen. Datum: 11 april 2011. Instrument: MODIS. Satelliet: Terra. (Bron: NASA). |
Figuur 2: De Nijldelta en het gebied rond de Nijl steken op deze foto vanuit het internationaal ruimtestation ISS door de vele verlichting helder geel af tegen het duister van de omliggende woestijnen. Datum: 28 oktober 2010. Instrument: digitale camera Nikon D3S. (Bron: NASA/ISS025-E-9858). Bekijk ook de animatie van 1 oktober 2011. |
Groen overdag
De gewassen en overige vegetatie in het gebied zijn goed terug te vinden op
beelden vanuit de ruimte. Zo steekt het groen daarvan op satellietbeelden in
natuurlijke kleuren markant af tegen het geel, beige of bruin van de woestijn.
Het satellietbeeld is van 11 april 2011 (figuur 1) en geeft dus de situatie
in de lente. Het beeld is gebaseerd op gegevens van de Moderate Resolution Imaging
Spectroradiometer (MODIS) op de Amerikaanse satelliet Terra.
Waar de Nijl zich verbreedt en de delta begint, ligt de Egyptische hoofdstad
Caïro. Het verstedelijkte gebied vertoont op het satellietbeeld grijze
tinten. Ook kleinere steden zijn grijs, maar niet altijd goed te zien. De bewolking
boven het diepblauwe water van de Middellandse Zee heeft zoals gebruikelijk
een witte tint.
Op het satellietbeeld zien we ten westen van de Nijl op ongeveer 80 kilometer
van Caïro een groene vlek in de woestijn: de oase van Al-Fayy?m. Het zijn
de vochtige restanten van het vroegere Moerismeer. Het zoetwatermeer droogde
langzaam uit, waarna een veel kleiner meer en een vruchtbare oase overbleef.
Het huidige meer heet Birkat Qarun; het bevat brak water en ligt onder de zeespiegel.
Geel in de nacht
Het vruchtbare deel van Egypte is relatief aantrekkelijk voor bewoning. De meeste
Egyptenaren zullen dus leven in het groene gebied op figuur 1. 's Nachts zijn
de contrasten tussen het groen van de vegetatie en de zandkleuren van de woestijn
niet te zien. De karakteristieke vorm van het gebied dat bewoond is en waar
zich menselijke activiteit afspeelt, is desondanks ook in het donker vanuit
de ruimte goed terug te vinden, zoals figuur 2 laat zien. Het gaat in dit geval
om een foto die gemaakt werd met een digitale camera vanuit het internationaal
ruimtestation ISS. Aan de verlichting kunnen we zien hoe de bevolking van Egypte
over het land is verdeeld. De dichtbevolkte Nijldelta, het overige gebied rond
de rivier en de oase van Al-Fayyum steken duidelijk af tegen de nagenoeg onbewoonde
woestijnen. Het helderst is Caïro, waar kennelijk de meeste lampen branden.
In het noordwesten van de Nijldelta zien we aan de Middellandse Zee Alexandrië
liggen. Verder zijn steden zichtbaar als Al-Fayy?m in de gelijknamige oase en
het niet ver daarvandaan aan de Nijl gelegen Ban? Suwayf. Langs het Suezkanaal
lichten Port Said, Ismailia en Suez op. In het Midden Oosten zijn Tel Aviv-Jaffa
en Amman het helderst. Vrijwel alle genoemde plaatsen zijn 's nachts veel beter
zichtbaar dan overdag, althans zoals hier bij onbewolkt weer.
Boven de Middellandse Zee en de Sinaï zit wel wat bewolking, die op de
foto grijsblauwe tinten vertoont. De foto toont ook de bolle vorm van de aarde.
Een dunne geelbruine band volgt de kromming van de aarde. Het gaat hier om nachthemellicht
(airglow), dat wordt veroorzaakt door de wisselwerking van zonlicht met moleculen
en atomen in de dampkring op een hoogte van ongeveer honderd kilometer.