Kees Floor, Het Weer Magazine juli 2015.

Op 1 april 1960 bracht de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA de TIROS-1 in een baan rond de aarde. Deze eerste weersatelliet was onder andere voorzien van twee televisiecamera's, die wazige zwart-witfoto's naar grondstations op aarde stuurden. Ondanks de naar tegenwoordige maatstaven slechte kwaliteit van de beelden, vormden ze voor de meteorologie toch al een belangrijke stap vooruit ten opzichte van het satellietloze tijdperk. Een wereldwijd beeld van het weer op een bepaalde dag, behoorde in die beginjaren echter nog niet tot de mogelijkheden. Dat kwam pas vijf jaar later binnen handbereik, met de lancering van de wat geavanceerder TIROS-9 in januari 1965. De satelliet legde elke twee uur een omwenteling af rond de aarde en maakte daarbij per keer veertig zwart-witfoto's van het door de zon belichte deel van de aarde. Na een inwerkperiode van een maand slaagden wetenschappers en technici er voor het eerst in uit 480 afzonderlijke foto's één wereldomvattend beeld te construeren van het weer op aarde van een bepaalde datum. Het ging om 13 februari 1965, een dag met, als we goed kijken, onder andere bewolking boven Nederland en België en tropische cyclonen boven de Indische Oceaan.
Nu, ruim vijftig jaar later, ziet zo'n wereldomvattend satellietbeeld er aanzienlijk scherper, kleurrijker en oogstrelender uit. Het gekleurde composietbeeld is van dit jaar en opnieuw van 13 februari. De bewolking is weliswaar onveranderd wit, maar de oceanen zijn diepblauw en de onbewolkte delen van de continenten tonen onder andere beige woestijnen en groene oerwouden. Nederland en België zijn ditmaal beter af: er is volop zon. Boven het noorden van Zuid-Amerika en boven Midden-Afrika zitten flinke onweersbuien. De gegevens waarop het satellietbeeld is gebaseerd, zijn afkomstig van 14 opeenvolgende omlopen van de Amerikaanse aardobservatiesatelliet Suomi NPP, die als enige een instrument meevoert dat dagelijks elk gebiedje op aarde in natuurlijke kleuren in kaart brengt. De schuin verlopende lichte vegen boven de oceanen worden veroorzaakt door reflecties van zonlicht.

Eerste volledige beeld van het weer op aarde, gezien vanuit de ruimte, 13 februari 1965. Satelliet: TIROS IX. Bron: NASA.

Het weer op aarde. Satellietbeeld in natuurlijke kleuren, 13 februari 2015. Satelliet: Suomi NPP. Bron: NASA.